Alex Pastoor

Toen ik besloot in België te gaan spelen, heb ik de hele autorit gehuild”

Alex Pastoor staat bekend om zijn moderne opvattingen over voetbal. Iemand die echt en serieus met zijn vak bezig is, in alle facetten. Hij staat open voor nieuwe inzichten en innovatieve ideeën. Zijn trainersstijl wordt dan ook gekenmerkt door zijn psychologische en persoonlijke aanpak. In een gesprek vertelt Alex Pastoor over zijn ervaringen als speler in het buitenland en hoe hem dat mede gevormd heeft tot de trainer die hij nu is. Daarnaast praten we over zijn visie over zijn rol en aanpak als coach.

“Toen ik in 1998 besloten had om voor Harelbeke in België te spelen, heb ik de hele autorit gehuild. Het is een ingrijpende beslissing om naar het buitenland te gaan. En ik was toen al 31, kun je nagaan. Vervolgens ben ik onvoorbereid verhuisd. Niet slim, blijkt achteraf. Bij onze zuiderburen liep ik tegen cultuurverschillen aan. Ik dacht dat ik spelers op het veld wel wat te vertellen had. Dat is ook altijd mijn kracht geweest. Zij dachten daar anders over. Wie is die Nederlandse wijsneus die ons komt vertellen wat we moeten doen?

Na mijn spelersloopbaan ging ik naar Fenerbahce om de jeugdopleiding mee op poten te zetten. De club wilde een aantal veranderingen doorvoeren. Nederlanders weten van aanpakken, gestructureerd veranderingen doorvoeren met een langetermijnvisie. Dat was ook precies wat we deden, maar we stuitten op weerstand. We hadden nog geen goodwill of vertrouwen opgebouwd. Bij grote veranderingen gaat het vaak eerst minder goed dan voorheen; dat hoort bij het proces van aanpassing. Als we ons in Turkije eerst gefocust hadden op goed presteren, dan was het daarna makkelijker gegaan. Iemand vroeg me toen of ik nagedacht had over cultuurverschillen en intercultureel management. Ik moest wederom concluderen dat ik onvoorbereid naar het buitenland ben gegaan. Juist dankzij deze ervaringen, realiseer ik me terdege hoe belangrijk cultuurverschillen kunnen zijn. Zelfs tussen Nederlanders en Belgen. Bovendien ben ik me gaan verdiepen in wat spelers nodig hebben om optimaal te presteren.”

Niet mijn visie, maar de mensen staan centraal

“Veel trainers hebben hun eigen visie en manier van coachen. Dat projecteren ze vervolgens op de verschillende spelers. Ik doe dat andersom; ik kijk naar de speler en kijk welke karaktereigenschappen hij heeft, wat zijn achtergrond is, wat hij heeft meegemaakt en hoe hij communiceert. Daar pas ik mijn coachstijl op aan.”

Alex Pastoor gebruikt een aantal methodieken uit de sportpsychologie. Zijn coachsstijl is positief en constructief te noemen. Scheldend en foeterend zal je hem niet snel vinden langs de lijn of na de wedstrijd. Hij kijkt naar kwaliteiten, potentie en de ontwikkeling van spelers. Hij voert dit door in zijn trainingen, wedstrijdbesprekingen, evaluaties en coaching.

“Ik beoordeel jongens op hun kwaliteiten en op het proces waar ze in zitten. Soms wil je zelf snel progressie boeken, maar dan is dat niet altijd even realistisch. Ik stel dan mijn verwachtingen bij, zodat ik een speler wel blijf uitdagen om beter te presteren, maar hem niet overvraag.

Naast de individuele coaching, is de teamontwikkeling ook erg belangrijk. Samen met het team hebben we teamdoelstellingen en afspraken geformuleerd. Ze zijn erbij betrokken, hebben mede bepaald, en zijn dus ook mede verantwoordelijk voor de uitvoering ervan. We hebben niet één grote leider in het team, wel een aantal ‘kapiteins’ die het team sturen. Het is belangrijk dat je je als staf soms terugtrekt en het overlaat aan het team. Wij stimuleren dit ook. Het vergroot de betrokkenheid, verantwoordelijkheid en motivatie van de spelers. En het werkt.

Het is voor sommige mensen lastig te begrijpen dat ik na een verliespartij kijk naar de ontwikkeling en leerpunten van spelers en het team. Natuurlijk wil ik winnen. Het team wil dat, het publiek wil dat en ik ook. Natuurlijk ben ik soms boos of teleurgesteld over het verloop van de wedstrijd. Maar om te groeien en successen te behalen, blijven de ontwikkeling en het leerproces voor mij prioriteit hebben.”